Bildung en Wetenschap
Waardengedreven
Hoofd en Hart
Nederlandse Bestuurders en Toezichthouders werken dagelijks vanuit de diepe drijfveer om het goede te doen, om bij te blijven dragen aan een rechtvaardige samenleving, en een leefbare planeet. Het krachtenveld waarin zij werken was nog niet eerder zo groot en complex. Soms zijn bindende regels en richtlijnen die hen houvast moeten bieden, niet meer toereikend en wordt hun oordeelsvermogen aangesproken.
Foto: Karin Laglas, toezichthouder en bestuurder, alumna Comenius
Na een serie onverkwikkelijke affaires streeft Nederland naar een daadwerkelijke verbetering van de bestuurscultuur. Maar hoe ontwikkel je de benodigde grondhouding die je in staat stelt goed af te wegen wat klopt, wat deugt? Hoe verbeter je het ‘Fingerspitzengefühl’ voor wat goed is om te doen in een gegeven situatie? Daaraan draagt Comenius bij met de nieuwe leergang Deugdzaam Bestuur en Toezicht.
De Leergang bestaat uit vier tweedaagse modules (inclusief overnachting), verspreid over een jaar. In dit jaar wordt gewerkt aan de (verdere) ontwikkeling van de juiste grondhouding, het vermogen bewust en overwogen te oordelen in complexe bestuurlijke situaties, waarin het volgen van de regels alleen niet toereikend is. Elke module kent zijn eigen thematiek die aanzet geeft tot de ontwikkeling van een eigen koersdocument (zie hieronder, bij ‘Oogst’). De serie modules wordt afgerond met een slotreflectie.
In de leergangen werken deelnemers werken aan een grondhouding, een mentaliteit die haar/hem in staat stelt om:
Daarnaast heeft elke deelnemer aan het eind van de leergang een koersdocument geschreven met daarin de belangrijkste uitgangspunten voor deugdzaam bestuur in haar of zijn omgeving.
Dit manifest is de vrucht van:
‘Zeer de moeite waard. Door inhoud, werkwijzen en mede-deelnemers. Een eilandje van rust en reflectie in het ‘moeras van de dagelijkse werkelijkheid’. En dat is zo af en toe hard nodig om op het juiste (deugdzame) spoor te blijven.’
Janneke Klijn ~ directeur-bestuurder Stichting Wold & Waard
- Erik Boers, Philosopher in Residence
De formulering: ‘navigeren in de mist’ wordt nogal eens genoemd in onzekere tijden. Een oude maritieme terminologie en tevens een krachtige beeldspraak, die ondanks de uitvinding van kompas, radar, gps en lerende algoritmen niet aan relevantie heeft ingeboet.
Erik Boers, Comenius’ Philosopher in Residence, stelt ons eigen, morele kompas aan de orde, evenals de intuïtie. Dit doet hij aan de hand van een paar pittige dilemma’s. Opdat het vraagstuk in alle scherpte op tafel ligt. Hij doet dat, zoals wij van hem als moderator gewend zijn, op socratische wijze…
Een vast onderdeel van de Comenius Leergangen is het Socratische Gesprek: het vrij onderzoekende gesprek tussen deelnemers en inleiders en tussen de deelnemers onderling, geïnspireerd door de aartsvader van de Westerse wijsbegeerte. Om enigszins zicht te krijgen op Socrates’ wijze van leven en denken loont het de moeite om onderstaand schilderij eens nader onder de loep te nemen.
- Erik Boers, Philosopher in Residence
“Het contact en het gesprek met de bestuurder is altijd zeer open. Toch blijft het lastig de juiste houding te vinden in onze rol als werkgever en toezichthouder. Je moet niet op zijn stoel gaan zitten. Het overkomt ons nogal eens dat we enkele aandachtspunten inbrengen en vervolgens overweldigd raken door de gegevens en achtergronden die de bestuurder aandraagt. Dan lukt het ons niet om vervolgens nog ‘lastige’ vragen te stellen. En wat erger is: vanwege de agendadruk komen we er de keer daarna niet op terug.”
